W jednym z artykułów wspominałam już, że posiadanie ubezpieczenia OC (odpowiedzialności cywilnej) jest jednym z obowiązków lekarzy (choć nie wszystkich). Warto rozwinąć ten temat dla przyszłych członków personelu medycznego.
Podstawa prawna
Z czego w ogóle wynika obowiązek posiadania ubezpieczenia OC przez lekarzy? Odpowiedź znajdziemy w ustawie o działalności leczniczej.
Art. 18 ust. 1 pkt 5 ustawy:
Lekarz wykonujący działalność leczniczą jako indywidualną praktykę lekarską jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w zakresie określonym w art. 25 ust. 1 pkt 1.
Art. 17 ust. 1 pkt 4 ppkt a ustawy:
Podmiot leczniczy jest obowiązany zawrzeć w zakresie określonym w art. 25 ust. 1 umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Zatem podmiot leczniczy i lekarz wykonujący zawód w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej muszą posiadać własne ubezpieczenie OC.
Umowa ubezpieczenia OC lekarzy
Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych (art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy).
Obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności leczniczej (art. 25 ust. 2 ustawy).
Szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia określa Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna podmiotu wykonującego działalność leczniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem ubezpieczonego, które miało miejsce w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej.
Ubezpieczenie OC lekarzy nie obejmuje szkód:
- wyrządzonych przez podmiot wykonujący działalność leczniczą po pozbawieniu lub w okresie zawieszenia prawa do prowadzenia działalności leczniczej;
- polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy;
- polegających na zapłacie kar umownych;
- powstałych wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru.
WAŻNE!
Ubezpieczenie OC lekarzy obejmuje szkody będące następstwem zabiegów chirurgii plastycznej lub zabiegów kosmetycznych, jeśli są udzielane w przypadkach będących następstwem wady wrodzonej, urazu, choroby lub następstwem jej leczenia.
Zatem jeżeli doszło do błędu w trakcie zabiegu, który miał na celu jedynie poprawienie estetyki itp. – ubezpieczenie OC nie pokryje tego.
Rozporządzenie Ministra Finansów wskazuje minimalne sumy gwarancyjne ubezpieczenia OC lekarzy (przypadające za okres ubezpieczenia nie dłuższy niż 12 miesięcy) w wysokości równowartości w złotych kwot od 30.000 euro do nawet 100.000 euro* – w zależności od specjalizacji lekarza.
*suma gwarancyjna dla jednego zdarzenia
Czym jest jednak ta „suma gwarancyjna”?
Suma gwarancyjna to określona w umowie ubezpieczenia kwota stanowiąca górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC. Prościej mówiąc, to po prostu najwyższa suma, jaką ubezpieczyciel mógłby wypłacić. Ustawodawca, określając minimalne sumy gwarancyjne, chce zatem, aby maksymalna kwota, którą musi pokryć ubezpieczyciel, nie była niższa od wskazanej w rozporządzeniu.
Co z lekarzem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę? Czy on też ma obowiązek posiadania ubezpieczenia OC?
Lekarz, który pracuje w podmiocie leczniczym na podstawie umowy o pracę, podlega, co do zasady, ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej pracodawcy. Jego odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w strukturach danego podmiotu jest ograniczona zgodnie z art. 120 Kodeksu pracy. W myśl tego przepisy za szkody wyrządzone przez pracownika odpowiada pracodawca. Ograniczenie to nie dotyczy przypadków, gdy szkoda wyrządzona została umyślnie. W razie nieumyślnego wyrządzenia szkody przez pracownika, pracodawcy przysługuje względem niego roszczenie zwrotne (ograniczone do wysokości trzech pensji). Jest to tzw. regres ubezpieczeniowy.
Wykonywanie zawodu na podstawie umowy cywilnoprawnej – co wtedy?
Lekarz, wykonujący zawód na podstawie umowy cywilnoprawnej*, nie musi posiadać ubezpieczenia OC. Powinien je jednak mieć, jeśli umowa zlecenia nakłada na niego taki obowiązek. Zleceniodawca (podmiot leczniczy) może bowiem w umowie zawrzeć postanowienia zobowiązujące lekarza do posiadania takiego ubezpieczenia**.
*najczęściej na podstawie umowy zlecenia
**W tym przypadku wymaga podkreślenia, że tyczy się to pracy na podstawie umowy zlecenia, bez indywidualnej praktyki lekarskiej. Prowadząc indywidualną praktykę lekarską, musisz mieć ubezpieczenie OC.
Podkreślenia wymaga, że lekarz w każdym przypadku może zawrzeć umowę dobrowolnego ubezpieczenia OC. Niezależnie od formy, w jakiej wykonuje swój zawód.
Pamiętaj, żeby dokładnie weryfikować zawierane umowy ubezpieczenia OC. Sprawdź sumę gwarancyjną, zakres zdarzeń objętych polisą, a także to, czy wszystko odpowiada aktualnym wymogom prawnym. Nieposiadanie ubezpieczenia OC lub niska suma gwarancyjna mogą przynieść niekorzystne dla lekarza skutki. W przypadku ewentualnego przyznania pacjentowi odszkodowania – to lekarz będzie musiał pokryć całą lub część ustalonej kwoty. Ubezpieczenie OC chroni lekarza przed zaspokojeniem roszczeń pacjentów z jego majątku. Ubezpieczenie OC lekarzy to bardzo ważna kwestia, o której często się zapomina. Należy zatem o niej nieustannie przypominać.
