Przysięga Hipokratesa była przysięgą składaną przez lekarzy w starożytności. Zawiera jednak podstawy dzisiejszej etyki lekarskiej. Przysięga Hipokratesa przewiduje obowiązek przestrzegania przez lekarza tajemnicy o tym, czego dowiedział się w związku z leczeniem pacjenta. W polskim porządku prawnym kwestię tajemnicy lekarskiej reguluje art. 40 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Przepis ten nakłada na lekarza obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.
Przedstawię Ci zatem 9 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o tajemnicy zawodowej lekarzy – nieważne, czy jesteś członkiem personelu medycznego, czy pacjentem.
1
Tajemnica lekarska dotyczy wszelkich informacji uzyskanych przez lekarza. Zarówno danych mających związek z leczeniem i osobą pacjenta, jak i tego związku nie mających (np. dotyczących stosunków osobistych i rodzinnych pacjenta, innych chorób itp.).
2
Obowiązek zachowania tajemnicy nie wygasa w razie śmierci pacjenta (art. 14 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Lekarz ma jednak prawo poinformować najbliższych pacjenta o chorobie i przyczynie jego śmierci (chyba że pacjent za życia nie wyraził na to zgody). Dodatkowo osoba bliska zmarłego może zwolnić lekarza z tajemnicy lekarskiej.
3
Bez zgody pacjenta lekarz nie może ujawniać innym osobom, w tym członkom rodziny, informacji o jego stanie zdrowia (chyba że przemawia za tym dobro chorego).
4
Jeżeli pacjent jest małoletni, ubezwłasnowolniony czy nieprzytomny (czyli nie może samodzielnie wyrazić zgody na leczenie), lekarz może udzielić informacji osobom, które zgodnie z prawem są upoważnione do wyrażania zgody na zabiegi lekarskie za pacjenta (np. przedstawicielowi ustawowemu, opiekunowi faktycznemu).
5
Tajemnica lekarska obejmuje nie tylko wypowiedzi lekarza, ale również dokumentację medyczną (m.in. historię choroby, karty informacyjne z leczenia szpitalnego, wyniki badań itd.). Dokumentacja medyczna powinna być odpowiednio przechowywana i chroniona przed osobami niepowołanymi.
6
Tajemnica lekarska działa wobec wszystkich osób, w tym także wobec osób z personelu medycznego czy administracyjnego, które nie uczestniczą w procesie leczenia pacjenta.
7
Informacje objęte tajemnicą lekarską należą do sfery życia prywatnego pacjenta, stanowiącej jego dobro osobiste. Dobra osobiste są natomiast chronione przepisami prawa cywilnego (art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego).
8
Naruszenie tajemnicy lekarskiej może stać się podstawą odpowiedzialności zawodowej lekarza. Zgodnie z art. 53 ustawy o izbach lekarskich: „Członkowie izb lekarskich podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza”.
9
Naruszenie tajemnicy zawodowej może być podstawą odpowiedzialności karnej. W myśl art. 266 Kodeksu karnego: „Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Należy przypomnieć, że jednym z praw pacjenta jest prawo do tajemnicy informacji z nim związanych. Więcej o prawach pacjenta przeczytasz w innych artykułach na blogu.
